او مذاکرات برای عضویت در اتحادیه اروپا را شروع کرد و همزمان، شیوه تهاجمی درباره موضوعات تاریخی مورد مناقشه ترکیه مانند جزیره قبرس را متوقف کرد. اردوغان همچنین در سخنرانیهای خود به اقلیت کرد ترکیه این پیام را داد که وجودشان را به رسمیت میشناسد.
اما اخیرا گروههایی مانند لیبرالهای ترک که از ابتدا از اردوغان حمایت میکردند، از او ناامید شدهاند. آنها میگویند اصلاحاتی که انتظارش را داشتند عملی نشده است. دلیل آن هم این است که حزب اردوغان گرفتار نبرد حقوقی برای بقای خود شدهاست. انتقادها از اردوغان اکنون بالا گرفته و او به اتخاذ همان خط ملیگرایی متهم شده که موضع رسمی و اعلام شده نظامیان قدرتمند این کشور طی سالهای گذشته بودهاست.
یکی از نویسندگان روزنامه ملیت در این باره گفتهاست، اردوغان لحن کلام خود را تغییر داده و سیاستمدار دیگری شده است. یکی از بارزترین نشانههای این تغییر را در سخنرانی اخیر او در شهر کردنشین هکاری در جنوب شرق این کشور میتوان دید. لحن کلام او در این سخنرانی شبیه ملیگراهای ترک بود؛ ملیگرایانی که همواره به کردها گفتهاند یا هویت ترکی را بپذیرند یا از این کشور خارج شوند.
یکی از مشاوران اردوغان در پاسخ به واکنشهایی که نسبت به سخنرانی اخیر او ایجاد شده گفتهاست که سخنان اردوغان نکته تازهای نداشتهاست. این مشاور تاکید کردهاست، اگر کسی در ارتباط با موضوع کردها منتظر معجزهای از سوی دولت اردوغان است سخت اشتباه میکند.
اما واقعیت آن است که بخشی از رایدهندگان به اردوغان به امید حل مسئله کردها برای همیشه، به او رای دادهاند. اکنون امید آنها ناامید شدهاست. در ماه اوت سال 2005 اردوغان در سخنرانیای گفت که ترکیه مشکلی به نام مشکل کردها دارد که دولت تا حد زیادی در این مسئله نقش داشتهاست. اما سخنرانی اخیر اردوغان، چهرهای متفاوت از اردوغان سال 2005 را به نمایش گذاشتهاست.
البته اعضای دولت اردوغان میگویند که این سخنرانی را باید در چارچوب تحولات دیگر بررسی کرد. انتخابات محلی در ترکیه نزدیک است و پکک در آستانه انتخابات بر فشار خود در شهرهایی مانند هکاری افزوده است. در همان روزی که اردوغان قرار بود در شهر هکاری سخنرانی کند، حامیان پکک به مردم هشدار دادهبودند که به نشانه اعتراض در خانههای خود بمانند و حتی یک خودرو هم به خیابان نیاید.
در گوشهای از شهر معترضان روز قبل از ورود اردوغان، شیشههای چندین مغازه را شکسته بودند و چند ماشین را به آتش کشیده بودند تا شهر چهره یک آشوب و اغتشاش را بهخود بگیرد. اردوغان در خاتمه سخنرانی خود تاکید کرد: من با شهروندان کرد خودم هیچ مشکلی ندارم اما نسبت به خشونت ساکت نمینشینم. او در این سخنرانی وعده کار و خدمت بیشتر را داد اما درباره به رسمیت شناختن حقوق قومی هیچ حرفی نزد. پیام سخنان او در واقع این بود که کردها باید حقوق فرهنگی و قومی خود را واگذار کنند و در مقابل، امتیازات اقتصادی بگیرند.
اکنون 2 سال است که حزب عدالت و توسعه با بحرانهای متعددی روبهرو بودهاست. بعضی تحلیلگران داخلی ترکیه اکنون بر این باورند که این حزب با ارتش ترکیه به یک توافق پنهانی رسیده؛ به این معنا که به شرط کنار گذاشتن برنامه اصلاحات خود، بدون دردسر در قدرت باقی بماند. دولت ترکیه وعده گذشته خود را برای بازنویسی قانون اساسی که از شروط ورود به اتحادیه اروپاست، از بهار امسال متوقف کردهاست. چندی پیش یکی از مقامات حزب حاکم در پاسخ به پرسش خبرنگار روزنامه زمان درباره سرنوشت موضوع بازنویسی قانون اساسی گفت: خواستن یک مسئله است و واقعیت مسئله دیگر.
نیویورک تایمز- 25 نوامبر 2008